Pierwotnie dzieci ewangelików z kolonii hutniczych w rejonie Zawadzkich uczęszczały do katolickiej szkoły powszechnej w tej miejscowości.

W 1846 r. udało się utworzyć ewangelicką szkołę rodzinną w Kolonowskiem. Próby takie podejmowano również w Zawadzkiem, jednak że nie przynosiły pożądanego rezultatu, zaniechano ich. Jedynie co udało się, to by lekcje religii prowadzone były dodatkowo przez ewangelickiego nauczyciela z Kolonowskich.

Po 1856 r., czyli po rozpoczęciu budowy Kolei Opolsko-Tarnogórskiej, Zawadzkie i ich „Zawadzky-Werk” (późniejsza „Andreashütte”) zaczęły dominować nad okolicą. Mimo to wciąż nie udawało się spełnić życzenia o własną szkołę. W 1884 r. do trzyklasowej szkoły katolickiej w Zawadzkiem uczęszczało 40 dzieci ewangelickich. Lekcje religii nadal prowadzone były przez nauczyciela ze szkoły w Kolonowskiem, w środy i soboty.

Tymczasem społeczności ewangelickiej w Kolonowskiem udało się osiągnąć, że ich szkoła rodzinna, do której uczęszczało 60 dzieci, została z dniem 1 maja 1885 r. przekształcona w samodzielną ewangelicką szkołę powszechną.

Ponieważ problem szkół miał na terenach granicznych szczególne znaczenie, nie wystarczało rozwiązanie przyjęte w Kolonowskiem, ani niestabilne warunki w Zawadzkiem. W obu miejscowościach doszło w 1887 r. do budowy samodzielnych ewangelickich szkół powszechnych. Obie w zamierzeniach miały być szkołami jednoklasowymi. Pomimo mniejszej liczby uczniów urządzono klasy na 80 uczniów, po pierwsze dlatego, że spodziewano się wzrostu liczebności parafii ewangelickiej, po drugie – by móc wykorzystać to pomieszczenie również w celu odprawiania nabożeństw. Teraz więc już obie części parafii: i Kolonowskie, i Zawadzkie, otrzymały solidny punkt oparcia. Dzieci miały odtąd zapewnioną doskonałą opiekę. Ustabilizowała się sprawa nabożeństw, których odprawianie przeniesiono do nowych gmachów szkolnych.

W wyniku poplebiscytowego podziału Górnego Śląska wiele rodzin ewangelickich wyemigrowało z terenów, które dostały się Polsce. Wspólnota ewangelicka w Zawadzkiem uległa podwojeniu. Zwiększyła się też naturalnie ilość dzieci uczęszczających do szkoły.

Historia szkoły ewangelickiej w Zawadzkiem zakończyła się z chwilą wkroczenia w te strony armii sowieckiej, a następnie przejęciu tej części Górnego Śląska przez państwo polskie.

Nauczyciele w Zawadzkiem (1 maja 1846-1945)

Źródło

• G. Schepky, Geschichte einer Diasporagemeinde in Oberschlesien, Ulm-Donau 1961, tłum. K. Minkus