1960 r.
Kościół filialny
 |
| Fig. 15. Lasowice Małe, kościół fil. 1688 r. Widok od pd.2 |
p.w. Wniebowzięcia N. P. Marii, dawniej p.w. św. Jakuba (fig. 15). Wzmiankowany 1447. Obecny zbudowany 1688. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej na nowszym podmurowaniu, z wieżą konstrukcji słupowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie z zakrystią od pn. Szersza nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu, z wieżą od zach. i kruchtą konstrukcji szkieletowej od pd. Wewnątrz stropy płaskie. W tęczy belka fazowana. Chór muzyczny z niższą częścią środkową mieszczącą organy, wsparty na sześciu profilowanych słupach. Wejścia prostokątne, do zakrystii o zaokrąglonych narożach. Nad wejściem od pd. do nawy data 1735 i litery M T. Na zewnątrz ściany od pn. podbite gontem. Dachy siodłowe, kryte gontem, dach prezbiterium przechodzący nad zakrystię. Nad kruchtą dach trójspadowy. Wieża o ścianach nieznacznie pochyłych, oszalowanych, nakryta dachem namiotowym, gontowym.
Ołtarz główny barokowy pocz. w. XVIII, architektoniczny z kręconymi kolumnami i rzeźbami świętych oraz Boga Ojca w zwieńczeniu. Ołtarz boczny lewy, barokowy ok. poł. w. XVII, w kształcie ramy z dekoracją snycerską o motywach chrząstkowych, w predelli data 1760; w nim rzeźba św. Jakuba St. (fig. 47), gotycka 2. poł. w. XIV. Ołtarz boczny prawy w kształcie oszklonej szafy o dekoracji rokokowej, w nim obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem 2. poł. w. XVII. Antepedium malowane w. XIX. Ambona w. XVII. Chrzcielnica w. XVIII. Rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem (fig. 58), gotycka 1492, z metalowymi koronami w. XVIII. Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego w. XVIII/XIX. Dwa krucyfiksy ludowe. Dwa lichtarze cynowe i dwa drewniane w. XVIII.1
Dwór
Zbudowany 1617. Przebudowany 2. poł. w. XIX. Zwrócony frontem ku zach. Murowany z cegły i kamienia w przyziemiu, otynkowany. Piętrowy, wysoko podpiwniczony. Wzniesiony na rzucie zbliżonym do kwadratu. Piwnice sklepione kolebkowo. Układ wnętrz dwutraktowy z sienią na osi, przy której jednobiegowa klatka schodowa. W części pn. sala nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami o dekoracji stiukowej, podkreślającej szwy sklepienia i tworzącej cztery płyciny w formie czteroliścia przenikającego się z kwadratem; listwy stiukowe z motywami paciorkowymi. W części wsch. dwuprzęsłowa sala sklepiona kolebkowo-krzyżowo. Pozostałe pomieszczenia zmodernizowane. Wejście z sieni do sali od pn. prostokątne, ujęte drewnianym portalem z kolumienkami ozdobionymi wicią roślinną, podtrzymującymi zwieńczenie ze sterczynami, muszlą, maszkaronami i dekoracją małżowinową oraz kartuszem z datą 1617 (nowszą?). Ponad portalem kartusz herbowy w obramieniu małżowinowym 1 poł. w. XVII. Na zewnątrz elewacje czteroosiowe. Dach czterospadowy kryty dachówką, z krótką kalenicą na osi sieni.
Spichlerz dworski
Zbudowany ok. poł. w. XIX. Murowany, otynkowany. Dwukondygnacjowy. Prostokątny. Dach siodłowy kryty dachówką.
Chałupy
 |
| Fig. 31. Lasowice Małe, chałupa nr 105, XIX w.2 |
Nr 70, 97, 105 (fig. 31). Zbudowane w. XIX. Drewniane, konstrukcji zrębowej. Dwutraktowe, zawierające część gospodarczą. Dachy siodłowe kryte strzechą. Szczyty szalowane dekoracyjnie nadbitymi skośnie deskami.2
2001 r.
Dwór
Dwór w Lasowicach Małych wpisany w rejestrze zabytków w poz. 1031/65. Budynek nie oznakowany, w złym stanie technicznym. W roku 1997 wyremontowano dach i wymieniono rynny oraz rury spustowe. Obiekt dzierżawiony wraz z gospodarstwem rolnym i użytkowany na cele mieszkaniowe. W notatce sporządzonej w dniu 17.08.1994 r. przez pracownika sekcji gospodarowania zasobem w Oddziale z lustracji tego obiektu odnotowano, że „stan techniczny pałacu jest dobry, przeznaczony jest na biura i mieszkania”, a w karcie tego obiektu zalecono przeprowadzenie gruntownych prac remontowych.
W stosunku do 1994 r. stan tego obiektu uległ pogorszeniu.3
2005 r.
Kościół filialny
p.w. św. Jakuba, ob. Wniebowzięcia NMP, drewn., 1688, 1735, nr rej.: 82/53 z 30.12.1953 (wypis z księgi rejestru)
Dwór
XVI/XVII, XIX, nr rej.: 1031/65 z 9.06.1965
Spichlerz dworski
poł. XIX, nr rej.: j.w.
Chałupy
– nr 17 (d. 70), XIX, nr rej.: 1728/66 z 4.10.1966
– nr 97, XIX, nr rej.: 1729/66 z 4.10.1966 (nie istnieje?)4
Przypisy
1 – Aktualnie w kościele brak oryginalnego wyposażenia – znaczna część została skradziona, a wszelkie inne wartościowe przedmioty, które ocalały od kradzieży, oddano do Muzeum Diecezjalnego w Opolu.
2 – Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Tom VII, Województwo Opolskie, Zeszyt 10, Powiat Oleski, red. T. Chrzanowski i M. Kornecki, inwentaryzację przeprowadzili R. i E. Linette, Warszawa 1960
3 – Informacja Najwyższej Izby Kontroli, Delegatura w Opolu, o wynikach kontroli realizacji zadań przez Służbę Ochrony Zabytków oraz Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w zakresie ochrony zabytków przejętych do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Opole, luty 2001 r., [w:] www.nik.gov.pl
4 – Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo opolskie, stan na 31 grudnia 2005 r., [w:] www.kobidz.pl
